اعتراضات کارگری در ایران در هفته های گذشته آشکارا تحت تاثیر جنبش اعتراضی پس از انتخابات قرار گرفته است. در تازه ترین نمونه، کارگران معترض در تجمعی در برابر فرمانداری اراک، در روز 14 بهمن ماه 1388 شعار هایی مانند " ننگ ما ننگ ما ، صدا و سیمای ما" را سردادند که از شعار های اصلی معترضان پس از انتخابات علیه دولت ایران محسوب می شود.
بی بی سی، علی اصغر رمضانپور :
کارخانه آونگان بزرگترین سازنده برج های انتقال نیرور و برج های مخابراتی در ایران است و کارگران معترض می گویند که 7 ماه است که حقوق ماهیانه آن ها پرداخت نشده است. همزمان عید علی کریمی دبیر خانه کارگر قزوین گفته است که کارگران کارخانه آوند پلاستیک 4 ماه است که حقوق نگرفته اند.
ناظران مسایل کارگری در ایران می گویند لحن سخن و نوع اقدام های کارگران معترض در ایران در تجمع های اعتراضی اخیر سیاسی تر شده است. به گفته اسدالله صادقی عضو پیشین یک سندیکای کارگری ، کارگران معترض احساس کرده اند که پاسخ قانع کننده ای به مطالبات آن ها داده نمی شود وبه همین دلیل با لحن تندتری با دولت مواجه می شوند.
پیش از این هم اخباری مبنی بر ادامه اعتراضات کارخانه لاستیک سازی کیان تایر و اخراج 9 نفر از کارگران معترض انتشار یافته بود.
افزایش اعتراضات
اعتراضات کارگران کارخانه کیان تایر یا همان لاستیک البرز در ماه های گذشته بخشی از اعتراضاتی است که در نزدیک به یک سال گذشته به طور پیاپی در کارخانه های لاستیک سازی ایران دیده می شود. چند ماه پیش کارخانه لاستیک سازی دنا در استان فارس هم به دلیل نپرداختن حقوق کارگران و نداشتن مواد اولیه از کار باز ماند.
کارگران لاستیک سازی دنا در تجمع اعتراضی خود از بی لیاقتی مدیران و برداشت از سرمایه کارخانه انتقاد کردند.
کارخانه دنا به همراه کارخانه های کیان تایر و آرتاویل از جمله کارخانه های بزرگ لاستیک سازی ایران هستند که در نزدیک به دو سال گذشته با شرایط دشوار فروش روبرو بوده اند و عملا یک واحد وابسته به وزارت صنایع به طور موقت اداره آنها را به دست دارد. در دهه هفتاد خورشیدی و در زمان رونق گیری خودرو سازی در ایران گروهی از نهاد های حکومتی مانند بنیاد های وابسته به سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات اداره تعدادی از کارخانه های لاستیک سازی را به دست گرفتند.
علی فلاحیان وزیر پیشین اطلاعات زمانی از مدیریت کارخانه کیان تایر با مدیریت نرم افزاری جدید سخن گفت و اقدام آیت الله محمد یزدی رییس وقت قوه قضاییه در به دست گرفتن کارخانه دنا در شمار افشاگری های جنجنال بر انگیز عباس پالیزدار بازرس سابق قوه قضاییه بود.
پس از بالا گرفتن اعتراضات کارگران در شیراز ، چند ماه پیش محمود احمدی نژاد رییس جمهوری ایران در سفر به استان فارس اعلام کرد که که برای حل مشکلات کارخانه ها در این استان دستور لازم را داده است. دو روز پس از دستور رییس جمهور، تلویزیون دولتی ایران از جشن کارگران در کارخانه خبر داد. با این و جود اخبار جدید حاکی از تعطیلی بخش هایی از کارخانه دناست.
در آذر ماه دولت با پرداخت بیست میلیارد تومان برای حل مشکل کارگران مخالفت کرد. اگرچه در آخرین تجمع کارگران کیان تایر فرماندار اسلامشهر وعده داد که با تغییر مدیریت مشکلات حل خواهد شد اما ناظرانی مانند اسدالله صادقی کارگر پیشین لاستیک سازی در ایران و از فعالان کارگری دورنمایی برای حل مشکل با تغییر مدیر نمی بینند.
چندی پیش اکبر توانا دبیر انجمن صنعت تایر ایران خبر داد که در حالی که در 5 سال گذشته رشد تولید تایر هفت و نیم درصد بوده است رشد واردات تایر 14 درصد بوده که نزدیک 50 درصد واردات از کشور چین است. در چنین شرایط ناگواری از نظر تولید ظاهرا به نظر می رسد نهاد های نزدیک به دولت که تا یک دهه پیش برای به دست گرفتن صنعت لاستیک سازی با هم مسابقه می دادند ترجیح می دهند پای خود را از معرکه اعتراضات کارگری بیرون بکشند.
بحران اقتصادی و کاهش تولید
صرف نظر از بحران های مربوط به مدیریت و مالکیت کارخانه ها در ایران آنچه به افزایش بحران های کارگری در ماه های گذشته دامن زده است، شرایط بد اقتصادی است که بسیاری از واحد های تولیدی در ایران را در آستانه ورشکستگی قرار داده است. نزدیک به چهار ماه پیش وزارت صنایع ایران اعلام کرد که تعداد واحد های صنعتی که دارای مشکلات مالی هستند نسبت به سال های قبل کاهش یافته است.
اما اکنون شرایط کسب و کار در ایران از دید محمد رضا خباز، عضو فراکسیون اقلیت مجلس، به گونه دیگری توصیف می شود. به گفته آقای خباز 40 در صد از کارخانه های کشور دچار توقف شده اند و کارگران به تعبیر آقای خباز دسته دسته بیکار می شوند. شرایطی که در ماه های اخیر افزایش تجمعات اعتراضی کارگران را به همراه داشته است.
حمید حاج اسماعیلی یک فعال کارگری به خبرگزاری ایلنا گفته است که اظهارات معاون وزیر کار مبنی بر این که یخچال فریزر کارگران پر است نوعی زمینه سازی برای عدم افزایش حداقل مزد کارگران برای سال 1389 است. نمونه دیگری از همین نارضایتی از دولت در سخنان یکی از سخنگویان کارگران معترض در کارخانه لوله سازی اهواز دیده می شود. این کارگر معترض در تصاویری که در یوتیوب منتشر شده از امکان دستگیری خود سخن می گوید.
ناتوانی دولت
در شرایطی که نزدیک به دو میلیون و نیم کارگر قراردادی تنها در بخش خصوصی کار می کنند، بنا بر آمار رسمی فقط 30 هزار کارگر قراردادی دارای بیمه بیکاری هستند. در میان حدود چهار و نیم میلیون کارگر دارای قرارداد دایمی هم بنا بر آمار رسمی تنها نزدیک به نیمی از آنها از بیمه بیکاری برخوردارند.
وجود چنین شرایطی باعث شده است تا به باور ناظران، بیکاری و عدم پرداخت حقوق به اصلی ترین دلیل اعتراض کارگران تبدیل شود. امری که به گفته هادی زمانی اقتصاد دان در لندن نتیجه شرایط مالی نگران کننده بخش تولید است. وقوع اعتراضات کارگری در ایران امر تازه ای نیست و در دولت های پیشین هم وجود داشته است اما اسدالله صادقی عضو پیشین سندیکای فلز کاران می گوید که در دولت فعلی شرایط برای کارگران سخت تر شده است.
با وجود افزایش تعداد اعتراضات کارگران به نظر نمی رسد که در فضای بحران سیاسی در ایران امکانی برای توجه به اهمیت این اعتراضات وجود داشته باشد. ناظرانی مانند محمود راسخ افشار نویسنده اقتصادی و فعال سیاسی چپ گرا به بی بی سی فارسی می گویند که به دلیل سرکوب تشکل های کارگری اعتراضات کارگران به طور طبیعی به پیکر عمومی اعتراضات سیاسی در ایران گره می خورند.
سیاسی شدن اعتراضات
از دید ناظران اقدام هایی مانند بستن جاده و تجمع اعتراض آمیز هنگامی به روال معمول در اعتراضات کارگری تبدیل می شود که تشکل های کارگران نتوانند در گفت و گو با کارفرما یا دولت به نتیجه برسند. با وجود این که در قانون کار ایران وجود تشکل های کارگری به رسمیت شناخته شده و ایران عضو کنوانسیون ها بین المللی حقوق کار است، فعالان کارگری معتقدند که شوراهای اسلامی کار در حال حاضر در کارگاه های ایران نمی توانند در پیگیری حقوق کارگران موفق باشند.
با وجود محدودیت های موجود برای ایجاد تشکل های کارگری گزارش ها مبنی بر افزایش اعتراضات کارگری را می توان نشانه ای از شکل گیری تحولی تازه در فضای کارگاه های ایران دانست که به گفته آقای صادقی به شکل گیری نهاد های تازه ای در میان گروه هایی از کارگران انجامیده است.
شکل گیری نهاد هایی مانند شورای کارگران ذوب آهن اصفهان در حالی صورت می گیرد که نهاد های وابسته به حکومتی مانند خانه کارگر عملا کارآیی خود را از دست داده اند.
ناکارآمدی سازمان های کارگری وابسته به دولت
در ماه های گذشته سازمان تامین اجتماعی ایران که یک نهاد مهم برای تامین نیاز های بیمه ای کارگران است به شدت درگیر تنش بوده و به گفته فعالان کارگری باعث شده است تا نهادی که با سرمایه کارگران تاسیس شده عملا از رسیدگی به مسایل کارگران ناتوان باشد.
همچنین نمایندگان رسمی کارگران در خانه کارگر هنوز نتوانسته اند در مورد افزایش حداقل دستمزد کاری از پیش ببرند آن هم در شرایطی که حداقل دستمزد کارگران یک سوم خط فقر اعلام شده است.
اعتراضات کارگران در ماه های گذشته در حالی افزایش یافته است که ایران شاهد یکی از گسترده ترین موج های اعتراض به دولت در عرصه سیاست بوده است اما تا پیش از این به نظر می رسید عملا کارگران معترض در خواست های خود را در روندی مستقل دنبال می کنند.
استقلال کارگران در پیگیری خواسته هایشان به نظر فرج سرکوهی نویسنده ساکن آلمان نشانه اقدامات دولت در محدود کردن و ناپایدار کردن سازمان های کارگری و جلوگیری از نزدیک شدن این تشکل ها به جریانات عمومی سیاسی در ایران بوده است.
در پایان هفته گذشته وزارت کار خبر داد که برای نجات 16 واحد تولیدی از ورشکستگی با دادن بیمه بیکاری به نزدیک به 300 کارگر معترض موافقت شده است در حالی که ناظران از رقم چند صد هزار کارگر بیکار شده در یک سال اخیر خبر می دهند . شاید به همین دلیل باشد که آخرین ممصوبه شورای عالی کار بنا بر اعلام وزارت کار مربوط به ترویج آیین نامه انظباطی ناظر بر فعالیت کارگران باشد خبری که شاید نشانه ای از افزایش نگرانی های دولت از اعتراضات کارگران واحد های تولیدی در حال ورشکستگی باشد.
.jpg)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر